Veel mensen in Uganda hebben een bewogen geschiedenis. Tot 1962 was het een kolonie van Engeland. De grote verscheidenheid aan etnische groepen met verschillende politieke systemen verhinderden het tot stand komen van een goed werkende politieke gemeenschap. Onder het bewind van Obote en Idi Amin werden veel mensen vermoord. Het bewind vanYoweri Musevenisinds 1986 heeft relatieve stabiliteit en economische groei gebracht. Het huidige Uganda is verdeeld in 77 districten die onderverdeeld zijn in 4 regio’s. Een ander type van indeling is die van de koninkrijken: Boeganda, Ankole, Bunyoro-Kitara, Busoga en Toro, waarvan Boeganda de grootste is. Kampala en Mukono vallen ook onder dit koninkrijk. De Kabaka, de koning, heeft nu vooral een ceremoniële functie.

Tussen 1986 en 2006 was het ‘Leger van de heer’ in vooral het noorden van het land actief. Meer dan 25.000 kinderen werden misbruikt als soldaat of (seks)slaaf. Elke nacht vluchtten naar schatting 40.000 kinderen de jungle in om te voorkomen dat ze opgepakt zouden worden. Ik heb een boek gelezen, geschreven door een voormalig kindsoldaat en het is onvoorstelbaar wat deze kinderen hebben meegemaakt.

Ook natuurrampen als droogte en overstromingen horen bij de geschiedenis van Uganda.

Mensen laten niet zoveel los over wat ze meegemaakt hebben, maar zo af en toe hoor je wat:

Laatst zat ik naast een oudere man in een taxi en we raakten aan de praat. Hij vertelde dat hij zich nog herinnerde dat het land er netjes en verzorgd uitzag.

Iemand vertelde dat ze zich nog herinnert dat er een bom viel in hun dorp en veel mensen omkwamen.

De tutor van het CC in Seeta is net zo oud als ik. Ze vertelde dat ze thuis met 13 kinderen waren. 8 zijn er al overleden, waarvan 3 vermoord. Dat een of meer broers of zussen is overleden aan ziekte of is vermoord is hier geen uitzondering.

Deze week overleed Samuel, een jongen van de secondary school. Hij kwam naar de kliniek met hoofdpijn, een paar uur later was hij overleden. De familie denkt dat de oorzaak witchcraft, heksery, is. Ook dat leeft nog in Uganda.

En dan zijn er natuurlijk de verhalen van de kinderen in Noah’s Ark. Ook veel aunti’s en uncles hebben het nodige meegemaakt.

De geschiedenis van het land heeft grote psychische, culturele, sociale en economische gevolgen voor de bevolking en het land. Er is veel armoede en narigheid. Er zijn veel gebroken gezinnen. Het idee dat meisjes maar beter gauw kunnen trouwen en kinderen krijgen leidt vaak tot problemen. Meisjes trouwen regelmatig op zeer jonge leeftijd met een man die ze een mooie toekomst beloofd, ze worden zwanger en dan vaak door diezelfde man in de steek gelaten.

Geen man en geen kinderen hebben is ‘niet normaal’. Veel vrouwen, die er niet voor kunnen zorgen, krijgen veel kinderen, degenen die het zich wel kunnen veroorloven kiezen juist vaak wel voor een klein gezin.

Mensen trekken naar de stad omdat ze denken daar een betere toekomst te vinden. Helaas belanden velen in de sloppenwijken.

Op veel plekken zie je de restanten van vergane glorie. Gebouwen die er in het verleden waarschijnlijk mooi uitzagen, maar nu aan verval onderhevig zijn.

De regering lijkt de problemen niet te kunnen of te willen oplossen. De rijken lijken zich vooral druk te maken over macht en hoe ze zelf nog rijker kunnen worden.

Maar er zijn gelukkig ook mensen die wel hun nek uitsteken voor de problemen. Er wordt wel eens gezegd dat Afrikanen vooral geleerd hebben hun hand op te houden en hulp te vragen aan het buitenland, maar ik zie ook mensen uit het land zelf die zich inzetten voor een betere toekomst. Ik ben op verschillende scholen geweest die gestart zijn door lokale mensen, die door goed onderwijs te bieden, de kinderen een betere toekomst willen bieden. Mensen die ondanks het feit dat er geen of weinig geld is beginnen en er voor willen gaan. En ja, daar hebben ze hulp bij nodig, ook vanuit het (rijke) buitenland. Het is een lange weg want veranderen kost tijd. Onderwijs is een goed begin: de kinderen hebben de toekomst!

De uitdaging is om met de kennis en de erfenis van het verleden, in het heden te bouwen aan een nieuwe toekomst! Een toekomst waarin de mensen leren verantwoordelijk te zijn, waar ze in vrede met elkaar leven, binnen hun eigen cultuur.

Groeten uit Uganda van Ineke